Trong rất nhiều tiếng nói đang kêu gọi chúng ta, thật khó để phân định được đâu là tiếng nói của chân lý. Thậm chí còn khó phân định được khi nào thì chúng ta thật sự chân thành: Thật sự tôi là ai? Cái gì phù hợp đích thực với lợi ích tốt đẹp nhất của tôi? Trong số nhiều tiếng gọi tôi nghe thấy, đâu là tiếng gọi mà cuối cùng sẽ mang tôi đến với cuộc đời? Đâu là tiếng nói của Chúa trong đời tôi?
Vô số tiếng gọi từ bên ngoài đang tấn công chúng ta không ngưng nghỉ: bảng thông báo tin tức, truyền hình, báo chí, internet, ý thức hệ, tôn giáo, nghệ thuật, văn hóa bình dân, thời trang, chiến dịch quảng cáo, sức hút của những người nổi tiếng, và nhiều thứ khác. Nhưng thường thì chúng ta cũng không khó khăn mấy để nhận ra mình đang bị những tiếng gọi này tấn công túi bụi, những tiếng gọi này đều có những yêu cầu giới hạn của nó. Mỗi thứ mỗi yêu cầu: chúng muốn túi tiền, lá phiếu, sự yểm trợ, lòng thông cảm, lòng trung thành, chú ý, tham gia, ngưỡng mộ của chúng ta, hay một điều gì đó khác từ chúng ta. Tinh tế không phải là phẩm chất của chúng và thường chúng ta cũng không ngây thơ đến mức nghĩ rằng chúng hết sức lưu tâm đến lợi ích tốt đẹp nhất của ta; mặc dù trong một số trường hợp, như tôn giáo, nghệ thuật và thời trang, những biểu đạt tốt đẹp nhất của chúng là để cho chúng ta hưởng lợi. Nhưng chúng ta không dễ gì bị thuyết phục bởi những tiếng gọi từ bên ngoài.
Chỗ mà chúng ta ngây thơ hơn là với những tiếng gọi và những tiếng nói từ bên trong tự cho là đang nêu lên chân lý. Bởi vì những tiếng nói này nằm trong lòng chúng ta nên điều tự nhiên là chúng ta nghĩ chúng rất quan tâm đến những lợi ích tốt đẹp nhất của chúng ta, rằng chúng nói vì ta, rằng chúng là tiếng nói của chân lý.
Những tiếng nói tấn công chúng ta từ bên trong, cũng như tiếng nói từ bên ngoài, là gì? Đây là một số ví dụ nổi bật:
Tiếng nói của vĩ cuồng cá nhân, bản ngã, tư lợi, và biếng nhác. Bản chất của chúng ta không phải là vì người khác. Do các bản năng tự nhiên của mình, chúng ta đến thế giới này với bản năng cố hữu là tự kiêu, coi mình là trung tâm, tự yêu mình, và quan tâm trước và trên hết đến an lạc, vui thú và tiện nghi của chính mình. Khi trưởng thành, chúng ta biết rằng tiếng nói tư lợi không hẳn là tiếng nói gọi chúng ta đến với cuộc đời; nhưng, ở phía bên này của vĩnh cửu, tiếng nói đó không bao giờ tắt và luôn luôn vẫn còn trong lòng chúng ta như là một tiếng nói sẵn sàng át đi tất cả các tiếng nói khác.
Tiếng nói của vết thương và nỗi tức giận. Không ai lớn lên mà không hề va chạm. Đây không phải là chuyện liệu chúng ta bị tổn thương hay không, nhưng vết thương này là gì, và ở đâu. Tiếng nói của tổn thương luôn luôn cất lên trong lòng chúng ta, vừa vi tế vừa không vi tế, thôi thúc chúng ta bất kính, thấy mình bị coi thường, bị xúc phạm, tức giận và hằn học. Chẳng ai miễn nhiễm được. Tiếng nói này mãi mãi nói với chúng ta rằng bệnh đa nghi, chứ không phải niềm ăn năn hối hận, là cái sẽ dẫn dắt chúng ta đến với cuộc đời.
Tiếng nói của trầm cảm về mặt cảm xúc và tâm lý. Trầm cảm dễ ngụy trang dưới tấm áo của lòng vị tha, tâm hồn sâu sắc, đời sống thiêng liêng, và do đó nó có thể lừa bằng cách làm cho chúng ta tin rằng tinh thần trì trệ như thế này mới tạo nên cuộc sống, trong khi thật sự nó đã rút hết sức lực và sự sống của cơ thể và tâm hồn chúng ta. Thường thường tiếng nói của trầm cảm hay bị nhầm với tiếng nói của tôn giáo vì nó có vẻ như vinh danh cho khắc khổ, những chuyện của một thế giới khác và là bước thử thách, trong khi thực tế không phải vậy.
Tiếng nói của ủy mị và sùng tín. Ủy mị và sùng tín rất dễ bị nhầm với thấu cảm đích thực và tận hiến đích thực. Nhưng có một khác biệt rất dễ nhận ra: Trong thấu cảm đích thực và tận hiến đích thực, những giọt nước mắt khóc là khóc cho người khác, còn trong ủy mị và sùng tín, những giọt nước mắt khóc là khóc cho chính mình.
Tiếng nói của nỗi ám ảnh, của những “thiên thần” và “quỷ dữ” bên trong. Có một tranh cãi từ xưa về chuyện điều gì ảnh hưởng tối thượng lên hành vi của chúng ta: do bản tính hay do giáo dưỡng? Gen di truyền hay môi trường? Một số nhà tư tưởng, trong đó có James Hillman, sẽ cho rằng điều ảnh hưởng nhất đến hành vi chúng ta không phải là bản tính cũng không phải là giáo dưỡng, mà do những “tay ma lanh” (daimon) bên trong tấn công chúng ta, gây ám ảnh, tước mất tự do của chúng ta. Bất kỳ ai đã từng yêu trong bất lực và tuyệt vọng đều nhận ra chính xác những gì “quỷ dữ” hay “thiên thần” bên trong có thể làm được. Có một số ít lực lượng làm tê liệt đời sống chúng ta và có một số ít tiếng nói có thể khiến cho chúng ta tin sâu sắc rằng một người nào đó (và chỉ duy nhất người này) mới có thể mang chúng ta đến với cuộc sống. Nếu bạn là người lãng mạn, tiếng nói này sẽ vừa là nguồn năng lượng lớn nhất vừa là nguồn gây phiền muộn lớn nhất đời; và như kinh nghiệm cay đắng cho thấy, không phải lúc nào nó cũng là tiếng nói của cuộc đời.
Tiếng nói của mô thức tâm lý, gen, sắc tộc và giới tính. Máu thì đậm hơn nước lã, và đó là một thứ tiếng nói rất mạnh mẽ trong lòng chúng ta mà chẳng bao giờ hoàn toàn im lặng. Chúng ta không đến thế giới này như tấm giấy ảnh trinh trắng trên đó chưa từng in gì. Đúng hơn, chúng ta bước vào cuộc đời với một tiềm năng ADN mạnh mẽ, cả ở trong cơ thể lẫn trong tâm hồn, trong đó nhiều điều đã được in dấu đậm không thể nào xóa được. ADN của chúng ta, về mặt cơ thể lẫn tâm lý, vẫn luôn luôn là tiếng nói mạnh mẽ bên trong, và, giống như tiếng nói của chứng vĩ cuồng cá nhân, không phải lúc nào nó cũng hết lòng quan tâm đến lợi ích tốt đẹp nhất của chúng ta.
Chẳng có câu trả lời dễ dàng nào thích đáng để đối xử với những tiếng nói bên trong này chúng ta, nhưng, theo lời James Hillman, một triệu chứng sẽ gây đau đớn nhất khi không biết nó thuộc về cái gì!
Ronald Rolheiser
፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨ ፨
Powerful Voices Within
It’s not easy to discern the voice of truth among the many voices that beckon us. Indeed it is difficult even to discern when we are genuinely sincere: Who am I really? What is in my genuine best-interest? Among the many voices I hear which voice will ultimately bring me life? Which is the voice of God in my life?
Countless voices assail us constantly from without: billboards, television, newspapers, magazines, the internet, ideologies, religion, the arts, pop culture, fashion, hype, the lure of celebrity, among others. But it is usually not difficult for us to recognize that we are in fact being assailed by these voices for they make little pretense. Each has an angle: they want our money, our vote, our support, our sympathy, our allegiance, our attention, our participation, our admiration, or something from us. Subtlety is not their virtue and we are generally not so naïve as to think they have our best interests at heart; though in some cases, like religion, the arts and fashion, their best expressions are for our benefit. But we are not so easily taken in by outside voices.
Where we more naïve is with voices that beckon and make truth claims from within. Because these voices are inside us it is natural to believe that they have our best interests at heart, that they speak for us, that they are the voice of truth.
What are these voices that assail us from within, just as do the many voices from without? Here are a few salient examples:
· The voice of personal grandiosity, ego, self-interest, and laziness. We are not altruistic by nature. Thanks to our natural instincts, we are come into this world instinctually prideful, self-centered, narcissistic, and concerned first of all with our own well-being, pleasure, and comfort. As we grow into maturity we learn that the voice of self-interest is not exactly the voice that calls us to life; but, this side of eternity, that voice never dies and remains inside us always as a voice that is ready to undermine all other voices.
· The voice of wound and rage. Nobody comes to adulthood whole. It is not a question of whether we are wounded but only a question of the what and the where of our wounds. And the voice of wound is speaking always, subtly and not so subtly, inside us, calling us to feel distrustful, slighted, offended, angry, and vengeful. Nobody is immune. This voice is forever telling us that paranoia, not metanoia, is what leads us to life.
· The voice of emotional and psychological depression. Depression easily disguises itself as depth, as altruism, as holiness, and hence it can fool us by having us believe that this heaviness of spirit is life-giving when, in fact, it is draining our bodies and souls of oxygen and life. The voice of depression is very often confused with the voice of religion because it appears to honor asceticism, other-worldliness, and the cross when, in fact, it doesn’t.
· The voice of sentimentality and piety. Sentimentality and piety are very easily mistaken for genuine empathy and genuine devotion. But there is a not-so-subtle difference: In genuine empathy and genuine devotion, the tears we cry are for others, in sentimentality and piety the tears we shed are for ourselves.
· The voice of obsession, of inner “angels” and “demons”. There is a long-standing argument as to what ultimately most influences our behavior: nature or nurture? Genetics or environment? A number of thinkers, including James Hillman, would suggest that what most influences our behavior is neither nature nor nurture, but certain “daimons” within, namely, various “angels” and “demons” inside that assail us, trigger obsessions, and rob us of freedom. Anyone who has ever fallen helplessly and hopelessly in love will recognize exactly what a “demon” or “angel” inside can do. There are few more paralyzing forces in our lives and there are few voices that can so deeply make us believe that a certain person (and only this person) can bring us life. If you are a romantic, this voice will be both the biggest source of energy and the biggest source of grief in your life; and, as bitter experience has shown, it isn’t always the voice of life.
· The voice of archetype, genetics, ethnicity, and gender. Blood is thicker than water and it is also a very powerful voice inside us that is never fully silent. We do not come into this world as unused photographic paper onto which nothing has yet been imprinted. Rather we enter this life with a powerful DNA, inside both our bodies and souls, within which many things are already indelibly stamped. Our DNA, physical and psychological, remains always a powerful voice inside us and, like the voice of personal grandiosity, it doesn’t always have our ultimate best interests at heart.
There are no easy answers apposite to dealing with these voices inside us, but, to quote James Hillman, a symptom suffers most when it doesn’t know where it belongs!