Trích khảo luận Chúa Thánh Thần của Thánh Ba-xi-li-ô Cả, giám mục.
Khi nghe các danh xưng của Thần Khí, ai lại không nâng tâm hồn lên, không suy nghĩ về bản tính siêu phàm của Người? Quả thật, Người được gọi là Thần Khí của Thiên Chúa và cũng là Thần Khí sự thật phát xuất từ Chúa Cha: Thần Khí chính trực, Thần Khí sáng tạo, Thánh Thần là danh xưng riêng biệt và đặc thù của Người.
Mọi vật cần được thánh hóa đều phải hướng về Người: mọi vật sống động đều khao khát Người theo khả năng của mình, nhờ hơi thở của Người, chúng như được tưới gội và trợ giúp để đạt tới cứu cánh tự nhiên và riêng biệt của chúng.
Người là nguồn mạch thánh hóa, là ánh sáng cho trí khôn; tự bản thân, Người chiếu tỏa như một luồng sáng vào mọi khả năng của lý trí để giúp chúng ta truy tầm thực sự.
Về bản tính, ta không hiểu được Người; nhưng về lòng nhân ái thì ta hiểu được. Thật thế, Người tuôn đổ quyền năng của Người trên vạn vật, nhưng Người chỉ thông ban chính mình cho những ai xứng đáng. Người không thông ban chính mình cho những người ấy theo cùng một mức độ; nhưng tùy theo đức tin của họ mà Người ban phát sức mạnh của Người.
Yếu tính của Người thì đơn thuần, còn quyền năng của Người thì đa dạng. Người hiện diện trọn vẹn nơi mỗi người và hiện diện trọn vẹn ở khắp nơi, Người bị phân chia như thế mà không hề hấn gì; mọi người được chia phần của Người mà Người vẫn nguyên vẹn, chẳng khác nào tia sáng mặt trời đem lại ích lợi dường như cho một người thụ hưởng mà thôi, nhưng kỳ thực lại chiếu sáng cả mặt đất, biển khơi, và chan hòa trong không khí.
Và Thánh Thần cũng thế, khi hiện diện với bất cứ ai có khả năng đón nhận Người như thể hiện diện với một mình người ấy thôi, thì Người cũng ban ơn cần thiết và đầy đủ cho hết mọi người: bất cứ vật nào thông phần với Người thì cũng được hưởng nhờ ơn Người theo bản tính của chúng, chứ không theo mức độ quyền năng của Người.
Nhờ Người, các tâm hồn được nâng cao, kẻ yếu đuối được cầm tay dẫn dắt, người đang tấn tới được nên hoàn thiện. Khi soi sáng cho những kẻ đã được thanh tẩy khỏi mọi vết nhơ, Người làm cho họ trở nên những kẻ sống theo thần khí, nhờ được hiệp thông với Người.
Và cũng như những vật thể trong suốt sáng ngời, khi gặp tia sáng, liền trở nên rực rỡ lại lùng và tự mình tỏa ra một luồng sáng chói lọi, thì các tâm hồn mang Thần Khí và đươc Thần Khí chiếu soi cũng trở nên những con người sống theo Thần Khí và chuyển thông ân sủng đến những người khác.
Nhờ đó mà biết trước các việc tương lai, thấu hiểu các mầu nhiệm, thông suốt các điều bí ẩn, phân phát các ân huệ, được ở trên trời được ca hát với các thiên thần; nhờ đó mà được hưởng niềm vui không bao giờ cùng, nhờ đó được kiên trì trong Chúa, nhờ đó được nên giống Chúa và nhờ đó được ơn vô cùng cao trọng đáng ước ao này, đó là trở nên Thiên Chúa.